GYLFAGINNING 17 [R] GYLFAGINNING 17 [T] GYLFAGINNING 17 [W] GYLFAGINNING 17 [U]

Þá mælti Gangleri: "Mikil tíðindi kannþú at segj<a> af himnum. Hvat er þar fleira hö[fuð]staða en at Urðarbrunni?"

Hár segir: "Margir staðir eru þar göfugligir. Sá er einn staðr þar er kallaðr er Álfheimr. Þar byggvir fólk þat er L<j>ósálfar heita, en Døkkálfar búa niðri í jörðu, ok eru þeir ólíkir þeim sýnum en miklu ólíkari reyndum. Ljósálfar eru fegri en sól sýnum, en Døkkálfar eru svartari en bik.

Þar er einn sá staðr er Breiðablik er kallaðr, ok engi er þar fegri staðr. Þar er ok sá er Glitnir heitir, ok eru veggir hans ok steðr ok stólpar af rauðu gulli, en þak hans af silfri. Þar er enn sá staðr er Himinbjörg heita. Sá stendr á himins enda við brúarsporð, þar er Bifröst kemr til himins. Þar er enn mikill staðr er Valaskjá<l>f heitir. Þann stað á Óðinn, þann gerðu guðin ok þökðu skíru silfri, ok þar er Hliðskjálfin í þessum sal, þat hásæti er svá heitir. Ok þá er Allföðr sitr í því sæti, þá sér hann of allan heim.

Á sunnanverðum himins enda er sá salr er allra er fegrstr ok bjartari en sólin, er Gimlé heitir. Hann skal standa þá er bæði himinn ok jörð hefir farisk, ok byggja þann stað góðir menn ok réttlátir of allar aldir. Svá segir í Völuspá:

Þá mælir Gangleri: "Mikil tíðindi kanntu at segja af himninum. Hvat er þar fleira höfuðstaða en at Urðarbrunni?"

Hár segir: "Margir staðir eru þar göfugligir. Sá er einn staðr þar er kallaðr er Álfheimr. Þar byggir fólk þat er Ljósálfar heita, en Døkkálfar búa niðri í jörðu, ok eru þeir ólíkir sýnum ok miklu ólíkari reyndum. Ljósálfar eru fegri en sól sýnum, en Døkkálfar eru svartari biki.

Þar er enn sá staðr er Breiðablik er kallaðr, ok er engi þar fegri staðr. Þar er ok sá staðr er Glitnir heitir ok eru veggir hans ok stoðir allar ok stólpar af rauðu gulli, en þak hans af silfri. Þar er enn sá staðr er Himinbjörg heita. Sá stendr á himins enda við brúarsporð, þar er Bifröst kemr til himins. Þar er enn mikill staðr er Valaskjálf heitir. Þann stað á Óðinn, þann görðu guðin ok þökðu skíru silfri, ok þar er Hliðskjálfin í þessum sal, þat hásæti er svá heitir. Ok þá Allföðr sitr í því sæti, þá sér hann um alla heima.

Á sunnanverðum himins enda er sá salr er allra er fegrstr ok bjartari en sólin, er Gimli heitir. Hann skal standa þá er bæði himinn ok jörð hefir farisk, ok byggja þann stað góðir menn ok réttlátir of allar aldir. Svá segir í Völuspá:

Þá mælti Gangleri: "Mikil tíðindi kanntu segja af himninum. Hvat er þar fleira höfuðstaða en at Urðarbrunni?"

Hár sagði: "Margir staðir eru þar göfugligir. Sá er einn staðr þar er kallaðr er Álfheimr. Þar byggir fólk þat er Ljósálfar heita, en Døkkálfar búa niðri í jörðu, ok eru þeir ólíkir þeim sýnum ok miklu ólíkari reyndum. Ljósálfar eru fegri en sól sýnum, en Døkkálfar eru svartari biki.

Þar er enn sá staðr er Breiðablik er kallaðr, ok engi fegri staðr. Þar er sá er Glitnir heitir, ok eru veggir hans ok steðr allar ok stólpar af rauðu gulli, en þak hans af silfri. Þar er enn sá staðr er Himinbjörg heita. Sá stendr á himins enda við brúarsporð, þar er Bifröst kemr til himins. Þar er enn mikill staðr er Valaskjálf heitir. Þann stað á Óðinn, þann görðu guðin ok þökðu skíru silfri, ok þar er Hliðskjálfin í þessum sal, þat hásæti er svá heitir. Ok þá er Alföðr sitr í því sæti, þá sér hann um alla heima.

Á sunnanverðum himins enda er sá salr er allra er fegrstr ok bjartari en sólin, er Gimlé heitir. Hann skal standa þá er bæði himinn ok jörð hefir farisk, ok byggja þann stað góðir menn ok réttlátir um allar aldir. Svá segir í Völuspá:

Hér segir frá Álf[heimum]. Þá mælir Gangleri: "Mikil tíðindi kanntu segja af honum. Hvat er þar fleira höfuðstaða en at Urðarbrunni?"

Hár segir: "Margir staðir eru þar göfugligir. Sá er þar staðr er kallaðr er Álfheimar. Þar byggvir fólk þat er Ljósálfar heita, en Døkkálfar búa niðri undir jörðu, ok eru þeir ólíkir sýnum ok enn ólíkari reyndum. Ljósálfar eru hvítari en sól sýnum, en Døkkálfar svartari en bik.

Þar er ok sá staðr er Breiðablik heitir, ok engi er þar fegri staðr. Þar er ok sá staðr er Glitnir heitir, ok eru veggir hans ok steðr allar af rauðu gulli, ok þak hans er af gulli. Þar er sá staðr er Himinbjörg heita. Sá stendr á himins enda við brúarsporð, þar er Bifröst kemr til himins. Þar er enn mikill staðr er Valaskjálf heitir, þann gerðu <guðin> ok þökðu skíru silfri. Þar er ok Hliðskjálf í þeim sal, þat hásæti er svá heitir. Þá er Alföðr sitr í því hásæti, sér hann um heim allan.

Á sunnanverðum heims enda er sá staðr er allra er fegrstr ok bjartari en sólin, er Gimlé heitir. Hann skal standa þá er himinn ok jörð fyrir farask, ok byggva þann stað réttlátir menn um aldir alda. Svá segir í Völuspá:

27. Sal veit ek standa
sólu fegra,
gulli betra
á Gimlé.
Þar skulu dyggvar
dróttir byggja
ok of aldrdaga
ynðis njóta."
27. Sal veit ek standa
sólu fegri,
gulli betra
á Gimlé.
Þann skulu dyggar
dróttir byggja
ok um aldrdaga
ynðis njóta."
27. Sal veit ek standa
sólu fegra,
gulli þaktan
á Gimlé.
Þann skulu dyggvar
dróttir byggja
ok um aldrdaga
ynðis njóta."
26. Sal veit ek standa
sólu fegra,
gulli þaktan
á Gimlé.
Þar skulu dyggv[ar
d]róttir byggja
ok um aldrdaga
ynðis njóta."

Þá mælti Gangleri: "Hvat gætir þess staðar þá er Surtalogi brennir himin ok jörð?"

Hár segir: "Svá er sagt at annarr himinn sé suðr ok upp frá þessum himni, ok heitir sá himinn Andlang<r>, en hinn þriði himinn sé enn upp frá þeim, ok heitir sá Víðbláinn, ok á þeim himni hyggjum vér þenna stað vera. En Ljósálfar einir hyggjum vér at nú byggvi þá staði."

Þá mælir Gangleri: "Hvat gætir þess staðar þá er Surtalogi brennir himin ok jörð?"

Hár segir: "Svá er sagt at annarr himinn sé suðr ok upp frá þessum himni, ok heitir sá Andlangr, en inn þriði himinn sé enn upp frá þeim, ok heitir sá Víðbláinn, ok á þeim himni hyggjum vér Ljósálfa eina byggja."

Þá mælti Gangleri: "Hvat gætir þess staðar þá er Surtalogi brennir himin ok jörð?"

Hár sagði: "Svá er sagt at annarr himinn sé suðr ok upp frá þessum, ok heitir sá Andlangr, en hinn þriði himinn sé enn upp frá þeim, ok heitir sá Víðbláinn, ok á þeim himni hyggjum vér þenna stað vera. En Ljósálfar einir hyggjum vér at nú byggi þá staði."

Þá mælti Gangleri: "Hverr gætir þess staðar þá er Svartalogi brennir himin ok jörð?"

Hár segir: "Svá er sagt at annarr himinn sé suðr ok upp frá þessum, ok heitir sá heimr Víðbláinn, en hinn þriði sé upp frá þeim, ok heitir sá Öndlangr, ok á þeim himni hyggju vér þenna stað vera. En Ljósálfar einir hyggju vér at nú byggi þá staði."

GYLFAGINNING 18 [R] GYLFAGINNING 18 [T] GYLFAGINNING 18 [W] GYLFAGINNING 18 [U]

Þá mælti Gangleri: "Hvaðan kemr vindr? Hann er sterkr svá at hann hrœrir stór höf, ok hann œsir eld, en svá sterkr sem hann er, þá má eigi sjá hann. Því er hann undarliga skapaðr."

Þá segir Hár: "Þat kann ek vel segja þér. Á norðanverðum himins enda sitr jötunn sá er Hræsvelgr heitir. Hann hefir arnarham, en er hann beinir flug, þá standa vindar undan vængum honum. Hér segir svá:

Þá mælir Gangleri: "Hvaðan kømr vindr? Hann er sterkr svá at hann hrœrir stór höf, ok hann œsir eld, en svá sterkr sem hann er, þá má eigi sjá hann, ok því er hann undarliga skapaðr."

Þá segir Hár: "Þat kann ek vel segja þér. Á norðanverðum himins enda sitr jötunn sá er Hræsvelgr heitir. Hann hefir arnarham, en er hann beinir flug, þá stendr vindr undan vængjum hans. Svá segir hér:

Þá mælti Gangleri: "Hvaðan kemr vindr? Hann er sterkr svá at hann hrœrir stór höf, ok hann œsir eld, en svá sterkr sem hann er, þá má eigi sjá hann. Því er hann undarliga skapaðr."

Þá sagði Hár: "Þat kann ek vel segja þér. Á norðanverðum himins enda sitr jötunn sá er Hræsvelgr heitir. Hann hefir arnarham, en er hann beinir flug, þá standa undan vængjum hans vindar, sem hér segir:

Gangleri segir: "Hvaðan kemr vindr? Hann er sterkr, hann hrœrir stór höf, ok leysir eld. Engi má hann sjá, því er hann undarliga skapaðr."

Hár segir: "Á norðanverðum heimsenda sitr jötunninn Hræsvelgr í arnarham, ok er hann beinir flug, stendr vindr undan vængjum hans, sem hér segir:

28. Hræsvelgr heitir,
er sitr á himins enda,
jötunn í arnarham.
Af hans vængum
kveða vind koma
alla menn yfir."
28. Hræsvelgr heitir,
er sitr á himins enda,
jötunn í arnarham.
Af hans vængjum
kveða vind koma
alla menn yfir."
28. Hræsvelgr heitir,
er sitr á himins enda,
jötunn í arnarham.
Af hans vængjum
kveða vind koma
alla menn yfir."
27. Hræsvelgr heitir jötunn,
hann sitr á himins enda,
jötunn í arnarham.
Af hans vængjum
kveða vind standa
alla menn yfir."
GYLFAGINNING 19 [R] GYLFAGINNING 19 [T] GYLFAGINNING 19 [W]  

Þá mælti Gangleri: "Hví skilr svá mikit at sumar skal vera heitt en vetr kaldr?"

Hár segir: "Eigi mundi svá fróðr maðr spyrja, þvíat þetta vitu allir at segja. En ef þú ert einn orðinn svá fávíss at eigi hefir þetta heyrt, þá vil ek þó þat vel virða at heldr spyrir þú eitt sinn ófróðliga en þú gangir lengr duliðr þess er skylt er at vita.

Svásuðr heitir sá er faðir Sumars er, ok er hann sællífr, svá at af hans heiti er þat kallat svásligt er blítt er. En faðir Vetrar er ýmist kallaðr Vindlóni eða Vindsvalr. Hann er Vásaðarson, ok váru þeir áttungar grimmir ok svalbrjóstaðir, ok hefir Vetr þeira skaplyndi."

Þá mælir Gangleri: "Hví skilr svá mikit at sumar skal vera heitt en vetr kaldr?"

Hár segir: "Eigi myndi svá fróðr maðr spyrja, því þetta vitu allir at segja. En ef þú einn ert orðinn svá fávíss at eigi hefir þetta heyrt, þá vil ek þó þat vel virða at heldr spyrir þú eitt sinn ófróðliga en þú gangir lengr duliðr þess er skylt er at vita.

Svásuðr heitir sá er hann er faðir Sumars, ok er hann sællífr, svá at af hans heiti er þat svásligt er blítt er. En faðir Vetrar er ýmist kallaðr Vindljómi eða Vindsvalr. Hann er Vásaðarson, ok váru þeir áttungar grimmir ok svalbrjóstaðir, ok hefir Vetr þeira skaplyndi."

Gangleri mælti: "Hví skilr svá mikit at sumar skal vera heitt en vetr kaldr?"

Hár sagði: "Eigi mundi svá fróðr maðr spyrja, þvíat þetta vitu allir at segja. En ef þú einn ert orðinn svá fávíss at eigi hefir þetta heyrt, þá vil <ek> þó þat vel virða at heldr spyrir þú eitt sinn ófróðliga en þú gangir lengr dulinn þess er skylt er at vita.

Svásuðr heitir sá er faðir Sumars er, ok er hann sællífr, svá at af hans heiti er þat kallat svásligt er blítt er. En faðir Vetrar er ýmist kallaðr Vindljón eða Vindsvalr. Hann er Vásaðarson, ok váru þeir áttungar grimmir ok svalbrjóstaðir, ok hefir Vetr þeira skaplyndi."

 

GYLFAGINNING 20 [R] GYLFAGINNING 20 [T] GYLFAGINNING 20 [W] GYLFAGINNING 19 [U]

Þá mælti Gangleri: "Hverir eru æsir þeir er mönnum er skylt at trúa <á>?"

Hár segir: "Tólf eru æsir guðkunnigir."

Þá mælti Jafnhár: "Eigi eru ásynjurnar óhelgari ok eigi megu þær minna."

Þá mælti Þriði: "Óðinn er œztr ok elztr ásanna. Hann ræðr öllum hlutum, ok svá sem önnur guðin eru máttug, þá þjóna honum öll svá sem börn föður. En Frigg er kona hans, ok veit hon ørlög manna þótt hon segi eigi spár, svá sem hér er sagt at Óðinn mælti sjálfr við þann ás er Loki heitir:

Þá mælir Gangleri: "Hverir eru æsir þeir er mönnum er skylt at trúa á?"

Hár segir: "Tólf eru æsir goðkunnigir."

Þá mælir Jafnhár: "Eigi eru ásynjurnar óhelgari ok eigi megu þær minna."

Þá mælir Þriði: "Óðinn er œztr ok elztr ásanna. Hann ræðr öllum hlutum, ok svá sem önnur guðin eru máttug, þá þjóna honum öll svá sem börn föður. En Frigg er kona hans, ok veit hon öll ørlög manna þótt hon segi eigi spár, svá sem hér er sagt at Óðinn mælir sjálfr við þann ás er Loki heitir:

Þá mælti Gangleri: "Hverir eru æsir þeir er mönnum er skylt at trúa á?"

Hár sagði: "Tólf eru æsir goðkunnigir."

Þá mælti Jafnhár: "Eigi eru ásynjurnar óhelgari ok eigi megu þær minna."

Þá mælti Þriði: "Óðinn er œztr ok elztr ásanna. Hann ræðr öllum hlutum, ok svá sem önnur guðin eru máttug, þá þjóna honum öll svá sem börn föður. En Frigg er kona hans, ok veit hon ok öll ørlög manna þótt hon segi eigi spár, sem hér er sagt at Óðinn mælti sjálfr við þann ás er Loki heitir:

Hér segir frá nöfnum Óðins ok ríki. Þá mælti Gangleri: "Hverir eru æsir þeir er mönnum er skylt at trúa á?"

Hár svarar: "[T]ólf eru æsir goðkunnigir."

Þá mælti Jafnhár: "Eigi eru ásynjur óhelgari ok eigi megu þær minna."

Þá mælti Þriði: "Óðinn er œztr ok elztr ásanna. Hann ræðr öllum hlutum, ok svá sem önnur goðin eru máttug, þá þjóna honum öll svá sem börn föður. En Frigg kona h[ans] veit ok ørlög manna þótt hon segi engar spár, sem sagt er at Óðinn sjálfr mælti við þann ás er Loki er nefndr:

29. Œ[rr e]rtu, Loki,
ok ørviti,
hví ne legskaþu, Loki?
Ørlög Frigg
hygg ek at öll viti,
þótt hon sjálfgi segi.
29. Œrr ertu, Loki,
ok ørviti,
hví ne legskaðu, Loptr?
Ørlög Frigg
hygg ek at öll viti,
þótt hon sjálfgi segi.
29. Œrr ertu nú, Loki,
ok ørviti,
hví ne lezkattu?
Ørlög Frigg
hygg ek at öll viti,
þótt hon sjálfgi segi.
28. Œrr ertu nú orðinn
ok ørviti,
hví floptir þú, Loptr,
ørlög manna.
Frigg hygg ek at þ[au] viti,
því at henni sjálfgi segir.

Óðinn heitir Allföðr, þvíat hann er faðir allra goða. Hann heitir ok Valföðr, þvíat hans óskasynir eru allir þeir er í val falla. Þ[eim ski]par hann Valhöll ok Vingólf, ok heita þeir þá Einherjar. Hann heitir ok Hangaguð ok H[a]ptaguð, Farmaguð, ok enn hefir hann nefnzk á fleiri vega þá er hann var kominn til Geirrøðar konungs:

Óðinn heitir Allföðr, þvíat hann er faðir allra guða. Hann heitir ok Valföðr, þvíat hans óskasynir eru allir þeir er í val falla. Þeim skipar hann Valhöll ok Vingólf, ok heita þeir þá Einherjar. Hann heitir ok Hangaguð ok Haptaguð, Farmaguð, ok enn hefir hann nefnzk á fleiri vega þá er hann var kominn til Geirrøðar kongs:

Óðinn heitir Allföðr, þvíat hann er faðir allra guða. Hann heitir ok Valföðr, þvíat hans óskasynir eru allir þeir er í val falla. Þeim skipar hann Valhöll ok Vingólf, ok heita þeir þá Einherjar. Hann heitir ok Hangaguð ok Haptaguð, Farmaguð, ok enn hefir hann nefnzk á fleiri vega þá er <hann< var kominn til Geirrøðar konungs:

Óðinn heitir Alfaðir, því at hann er faðir allra goðanna. Hann heitir ok Valföðr, því at hans óskasynir eru allir þeir er í val falla. Þeim skipar hann Valhöll ok Vingólf, ok heita þeir þá Einherjar. Hann heitir ok Hangaguð ok Happaguð ok Farmaguð, ok enn nefnisk hann á fleira vega, þá er hann var kominn til Geirraðar konungs. Segir hann svá:

30. Heitumsk Grímr
ok Gangari,
Herjan, Hjálmberi,
Þekkr, Þriði,
Þuðr, Uðr,
Helblindi, Hár,

31. Saðr, Svipall,
Sanngetall,
Herteitr, Hnikarr,
Tileygr, Báleygr,
Bölverkr, Fjölnir,
Grímnir, Glapsviðr,
                   [ Fjölsviðr,

32. Síðhöttr, Síðskeggr,
Sigföðr, Hnikuðr,
Allföðr, Atríðr, Farmatýr,
Óski, Ómi,
Jafnhár, Blindi,
Göndlir, Hárbarðr,
Sviðurr, Sviðrir,
Jálkr, Kjalarr, Viðurr,
Þrór, Yggr, Þundr,
Vakr, Skilfingr,
Váfuðr, Hroptatýr,
Gautr, Veratýr."

 
30. Hétumk Grímr, Gangi,
Herjan, Hjálmberi,
Þekkr, Þriði,
Þuðr, Uðr,
Helblindi, Hár,

31. Saðr, Svipall,
Sanngetall,
Herteitr, Hnikarr,
Bileygr, Báleygr,
Bölverkr, Fjölnir,
Grímnir, Glapsviðr,
                   [ Fjölsviðr,

32. Síðhófr, Síðskeggr,
Sigföðr, Hnikuðr,
Allföðr, Atríðr, Farmatýr,
Óski, Ómi,
Jafnhár, Biflindi,
Göndlir, Hárbarðr,
Sviðr, Sviðrir,
Jálkr, Kjalarr, Viðr,
Þrór, Yggr,
Þundr, Vakr,
Skilfingr, Náföðr,
Hroptatýr, Gautr,
Jálkr, Veratýr."

30. Hétumsk Grímr
ok Ganglari,
Herjan, Hjálmberi,
Þekkr, Þriði,
Þuðruðr,
Helblindi, Hárr,

31. Saðr, Svipall,
Sanngetall,
Herteitr, Hnikarr,
Bileygr, Báleygr,
Bölverkr, Fjölnir,
Grímnir, Glapsviðr,
                   [ Fjölsviðr,

32. Síðhöttr, Síðskeggr,
Sigföðr, Hnikuðr,
Alföðr, Atríðr, Farmatýr,
Óski, Ómi,
Jafnhár, Biblindi,
Göndlir, Hárbarðr,
Sviðurr, Sviðrir,
Jálkr, Kjalarr, Viðurr,
Þrór, Yggr, Þundr,
Vakr, Skilfingr,
Váföðr, Hroptatýr,
Gautr, Veratýr."

29. Hétumsk Grímr
ok Gangleri,
Herjann, Hjálmberi,
Þekkr, Þriði,
Þuðruðr,
Helblindi, Hár,

30. Saðr, Svipall,
Sanngetall,
Herteitr, Hnikarr,
Bileygr, Báleygr,
Bölverkr, Fjölnir,
Grímnir, Glapsviðr,
                   [ Fjölsviðr,

31. Síðhöttr, Síðskeggr,
Sigföðr, Atríðr,
Hnikuðr, Alföðr, Farmatýr,
Óski, Ómi,
Jafnhár, Biblindi,
Geldnir, Hárbarðr,
Sviðurr, Sviðrir,
Jálkr, Kjalarr, Viðurr,
Þrór, Gautr,
Jálkr, Veratýr."

Þá mælti Gangleri: "Geysimörg heiti hafi þér gefit honum! Ok þat veit trúa mín at þetta mun vera mikill fróðleikr sá er hér kann skyn ok dœmi hverir atburðir hafa orðit sér til hvers þessa nafns!"

Þá segir Hár: "Mikil skynsemi er at rifja vandliga þat <upp>. En þó er þér þat skjótast at segja at flest heiti hafa verit gefin af þeim atburð at svá margar sem eru greinir tungnanna í veröldunni, þá þykkjask allar þjóðir þurfa at breyta nafni hans til sinnar tungu til ákalls ok bæna fyrir sjálfum sér. En sumir atburðir til þessa heita hafa gerzk í ferðum hans, ok er þat fœrt í frásagnir, ok muntu eigi mega fróðr maðr heita, ef þú skalt eigi kunna segja frá þeim stórtíðindum."

Þá mælir Gangleri: "Geysimörg heiti hafi þér gefit honum! Ok þat veit trúa mín at þat mun vera mikill fróðleikr sá er hann kann skyn ok dœmi hverir atburðir hafa orðit sér til hvers þessa nafns!"

Þá segir Hár: "Mikil skynsemi er at rifja þau van<d>liga upp. En þó er þér þat skjótast at segja at flest heiti hafa verit gefin af þeim atburð at svá margar sem eru greinir tungnanna í veröldinni, þá þykkjask allar þjóðir þurfa at breyta nafni hans til sinnar tungu til ákalls ok bæna fyrir sjálfum sér. En sumir atburðir til þessa heita hafa görzk í ferðum hans, ok er þat fœrt í frásagnir, ok muntu eigi mega fróðr maðr heita, ef þú skalt ekki kunna segja frá þeim stórtíðindum."

Þá mælti Gangleri: "Geysimörg heiti hafi þér gefit honum! Ok þat veit trúa mín at þetta mun vera mikill fróðleikr sá er hér kann skyn ok dœmi hverir atburðir hafa orðit sér til hvers þessa nafns!"

Þá sagði Hár: "Mikil skynsemi er at rifja þat vandliga upp. En þó er þér þat skjótast at segja at flest heiti hafa verit gefin af þeim atburð at svá margar tungur sem ganga í veröldinni, þá þykkjask allar þjóðir þurfa at breyta nafni hans til sinnar tungu til ákalls ok bæna fyrir sjálfum sér. En sumir atburðir til þessara heita hafa görzk í ferðum hans, ok er þat fœrt í frásagnir, ok muntu eigi mega fróðr maðr heita, ef þú skalt eigi kunna frá segja þeim stórtíðindum."

Þá mælti Gangleri: "Geysimörg nöfn hafi þér gefit honum! Ok þat veit trú mín at þat mun vera mikill fróðleikr sá er kann skyn ok dœmi hverir atburðir orðit hafa til hvers þessa nafns!"

Hár segir: "Mikil skynsemi er at rifja þat vandliga upp. En þó er þat skjótast at segja at flest heiti hafa verit gefin af þeim a<t>burðum at svá margar eru greinir tungna í veröldinni, þ[á þ]ykkjask allar þjóðir þurfa at breyta nafni hans til sinnar tungu til bæna f[er]lis sjálfum sér. En sumir atburðir til þessa heita hafa gerzk í ferðum hans, ok er þat fœrt í frásagnir, ok muntu eigi mega fróðr maðr heita, ef þú skalt eigi kunna at segja frá þessum stórtíðindum."

GYLFAGINNING 21 [R] GYLFAGINNING 21 [T] GYLFAGINNING 21 [W] GYLFAGINNING 20 [U]

Þá mælti Gangleri: "Hver eru nöfn annarra ásanna, eða hvat hafask þeir at, eða hvat hafa þeir gert til frama?"

Hár segir: "Þórr er þeira framast, sá er kallaðr <er> Ásaþórr eða Ökuþórr. Hann er sterkastr allra guðanna ok manna. Hann á þar ríki er Þrúðvangar heita, en höll hans heitir Bilskirnir. Í þeim sal eru fimm hundrað gólfa ok fjórir tigir, þat er hús mest svá at menn hafa gert. Svá segir í Grímnismálum:

Þá mælir Gangleri: "Hver eru nöfn ásanna annarra, eða hvat skulu þeir at hafask, eða hvat hafa þeir gört til frama?"

Hár segir: "Þórr er þeira framastr, sá er kallaðr er Ásaþórr eða Akaþórr. Hann er sterkastr allra guðanna ok manna. Hann á þar ríki er Þrúðvangar heita, en höll hans heitir Bilskirnir. Í þeim sal eru fimm hundruð gólfa ok fjórir tigir, þat er hús mest svá at menn viti. Svá segir í Grímnismálum:

Þá mælti Gangleri: "Hver eru nöfn annarra ásanna, eða hvat skulu þeir at hafask, eða hvat hafa þeir gört til frama?"

Hár sagði: "Þórr er þeira framastr, sá er kallaðr er Ásaþórr eða Ökuþórr. Hann er sterkastr allra guðanna ok manna. Hann á þar ríki er Þrúðvangar heita, en höll hans heitir Bilskirnir. Í þeim sal eru fimm hundrað gólfa ok fjórir tigir, þat er hús mest svá at menn hafi gört. Svá segir í Grímnismálum:

Hér segir frá Þór ok ríki hans ok Bilsk[irni]. Gangleri segir: "Hver eru nöfn annarra goðanna eða ásanna, eða hvat hafa þeir gert til frama?"

Hár segir: "Þórr er þeira framarst, sá er kallaðr er Ásaþórr eða Ökuþórr. Hann er sterkastr ása ok allra guðanna ok manna. Hann á þar ríki er Þr<úð>vangr heitir, en höll hans heitir Bilskirnir. Í þeim sal eru fimm hundruð gólfa ok fjórir tigir, þat er hús mest svá at menn viti. Svá segir í Grímnismálum:

33. Fimm hundrað gólfa
ok um f<j>órum tøgum,
svá hygg ek Bilskirni
                   [ með bugum.
Ranna þeira
er ek ræft vita
míns veit ek mest magar.
33. Fimm hundruð gólfa
ok um fjórum tigum,
svá hygg ek Bilskirni
                   [ með bugum.
Ranna þeira
er ek rept vita
míns veit ek mest magar.
33. Fimm hundrað gólfa
ok um fjórum tigum,
svá hygg ek Bilskirni
                   [ með bugum.
Ranna þeira
er ek rept vita
míns veit ek mest magar.
32. Fimm hundrað gólfa
ok [fjó]ratugu
svá hygg ek Bilskirni
                   [ með bogum.
Ranna þeira
er ek ræfr vita
míns veit ek mest magar.

Þórr á hafra tvá er svá heita: Tanngnjóstr ok Tanngrisnir, ok reið þá er hann ekr, en hafrarnir draga reiðna. Því er hann kallaðr Ökuþórr. Hann á ok þrjá kostgripi. Einn þeira er hamarrinn Mjölnir, er hrímþursar ok bergrisar kenna þá er hann kemr <á lopt>, ok er þat eigi undarligt: hann hefir lamit margan haus á feðrum eða frændum þeira. Annan grip á hann beztan, megingjarðar, ok er hann spennir þeim um sik, þá vex honum ásmegin hálfu. Inn þriðja hlut á hann, þann er mikill gripr er í, þat eru járnglófar. Þeira má hann eigi missa við hamarsskaptit. En engi er svá fróðr at telja kunni öll stórvirki hans. En segja kann ek þér svá mörg tíðindi frá honum at dveljask munu stundirnar áðr en sagt er allt þat er ek veit."

Þórr á hafra tvá er svá heita: Tanngnjóstr ok Tanngrisnir, ok reið þá er hann ekr í, en hafrarnir draga reiðina. Því er hann kallaðr Akaþórr. Hann á ok þrjá kostgripi, sem er hamarrinn Mjölnir, er hrímþursar ok bergrisar kenna þá er hann kømr á lopt, ok er þat eigi undarligt: hann hefir lamit margan haus á feðrum eða frændum þeira. Annan grip á hann beztan, sem eru megingjarðar, ok er hann spennir þeim um sik, þá vex honum ásmegin hálfu. Inn þriðja hlut á hann, þann er mikill gripr er í, þat eru járnglófar. Þeira má hann eigi missa við hamarskaptit. En engi er svá fróðr at telja kunni öll stórvirki hans. En segja kann ek þér svá mörg tíðindi frá honum at dveljask munu stundirnar áðr en sagt er allt þat er ek veit."

Þórr á hafra tvá er svá heita: Tanngnjóstr ok Tanngrisnir, ok reið þá er hann ekr í, en hafrarnir draga reiðina. Því er hann kallaðr Akuþórr. Hann á ok þrjá kostgripi. Einn er hamarrinn Mjölnir, er hrímþussar ok bergrisa<r> kenna þá er hann kemr á lopt, ok er þat eigi undarligt: hann hefir lamit margan haus á feðrum eða frændum þeira. Annan grip á hann beztan, megingjarðarnar, ok er hann spennir þeim um sik, þá vex honum ásmegin hálfu. Inn þriðja hlut á hann, þann er mikill gripr er í, þat eru járnglófar. Þeira má hann eigi missa við hamarskaptit. En engi er svá fróðr at telja kunni öll stórvirki hans. En segja kann ek þér svá mörg at dveljask munu stundirnar áðr en sagt er allt þat er ek veit."

Þórr á hafra tvá ok reið eina. Svá heita hafrarnir: Tanngnjóstr ok Tanngrisnir. Þórr ekr í reiðinni, þá er hann ferr í Jötunheima, en hafrarnir draga reiðina. Því heitir hann Ökuþórr. Hann á ok þrjá kostgripi. Einn er hamarrinn Mjölnir, e[r] hrímþuss[a]r ok bergrisar kenna er á lopt kemr, ok er þat eigi undarligt, því at þar með hefir hann hefir lamðan margan haus á feðrum þeira ok frændum. Annan grip á hann beztan, megingjarðir, ok er hann spennir þeim um sik, vex honum ásmegin hálfu. Þriðja grip á hann, þann er mikill gripr er í, þat er járngreipr. Þeira má hann eigi missa við hamarskaptit. En engi er svá frægr at telja kunni hans stórmerki. En segja kann ek þér mörg tíðindi at dveljask mun dagr áðr en sagt er allt þat er ek veit."

GYLFAGINNING 22 [R] GYLFAGINNING 22 [T] GYLFAGINNING 22 [W] GYLFAGINNING 21 [U]

Þá mælti Gangleri: "Spyrja vil <ek> tíðinda af fleiri ásunum."

Hár segir: "Annarr son Óðins er Baldr, ok er frá honum gott at segja. Hann er beztr, ok hann lofa allir. Hann er svá fagr álitum ok bjartr svá at lýsir af honum, ok eitt gras er svá hvítt at jafnat er til Baldrs brár. Þat er allra grasa hvítast, ok þar eptir mátþu marka hans [fegrð] bæði <á> hár ok á líki. Hann er vitrastr ásanna ok fegrst talaðr ok líknsamastr. En sú náttúra fylgir honum at engi má haldask dómr hans. Hann býr þar sem heitir Breiðablik, þat er á himni. Í þeim stað má ekki vera óhreint, svá sem hér segir:

Þá mælir Gangleri: "Spyrja vil ek tíðinda af fleirum ásunum."

<Hár segir>: "Annarr sonr Óðins er Baldr, ok er frá honum gott at segja. Hann er svá fagr álitum ok bjartr svá at lýsir af honum, ok eitt gras er svá hvítt at jafnat er til Baldrs brár. Þat er allra grasa hvítast, ok þar eptir máttu marka fegrð hans bæði á hár ok á líki. Hann er vitrastr ása ok fegrst talaðr ok líknsamastr. En sú náttúra fylgir honum at engi má haldask dómr hans. Hann býr þar sem heita Breiðablik, þat er á himni. Í þeim stað má ekki vera óhreint, svá sem hér segir:

Þá mælti Gangleri: "Spyrja vil ek tíðinda af fleirum ásunum."

Hár sagði: "Annarr son Óðins er Baldr, ok er frá honum gott at segja. Hann er beztr, ok hann lofa allir. Hann er svá fagr álitum ok bjartr at lýsir af honum, ok eitt gras er svá hvítt at jafnat er til Baldrs brár. Þat er allra grasa hvítast, ok þar eptir máttu marka fegrð hans bæði á hár ok á líki. Hann er vitrastr ása ok fegrst talaðr ok líknsamastr. En sú náttúra fylgir honum at engi má hallask dómr hans. Hann býr þar sem heita Breiðablik á himni. Í þeim má ekki vera óhreint, svá sem hér segir:

Þá mælti Gangleri: "Spyrja vil ek at fleirum sonum hans."

Hár svarar: "Annarr sonr hans er Baldr inn góði, ok er frá honum gott at segja. Hann er beztr, ok hann lofa allir. Hann er svá fagr álitum ok svá bjartr at lýsir af honum, ok eitt gras er svá hvítt at jafnat er við brá Baldrs. Þat er allra grasa hvítast, ok þar eptir máttu marka fegrð hans bæði á hár ok á líkam. Hann er hvítastr ása ok fegrst talaðr ok líknsamastr. En sú náttúra fylgir honum at eigi má haldask dómr hans. Hann byggvir þann stað er Breiðablik heitir ok fyrr er nefndr: hann er á himni. Í þeim stað má eigi óhreint vera, svá sem hér segir:

34. Breiðablik heita
þar er Baldr hefir
sér of gerva sali,
í því landi
er ek liggja veit
fæsta feiknstafi.
34. Breiðablik heita
þar er Baldr hefir
sér of görva sali,
í því landi
er ek liggja veit
fæsta feiknstafi.
34. Breiðablik heita
þar er Baldr hefir
sér of görva sali,
á því landi
er ek liggja veit
fæsta feiknstafi.
33. Breiðablik heitir
þar er Baldr hefir
sér um gerva sali,
á því landi
er ek liggja veit
fæsta feiknstafi.

[HOME][GYLFAGINNING]