GYLFAGINNING 13 [R] | GYLFAGINNING 13 [T] | GYLFAGINNING 13 [W] | GYLFAGINNING 13 [U] |
Þá mælti Gangleri: "Hver er leið til himins af jörðu?" Þá svarar Hár ok hló við: "Eigi er nú fróðliga spurt. Er þér eigi sagt þat at guðin gerðu brú til himins af jörðu, ok heitir Bifröst? Hana muntu sét hafa, kann vera at þat kallir þú regnboga. Hon er með þrim litum ok mjök sterk ok ger með list ok kunnáttu meiri en aðrar smíðir. Ok svá sem hon er sterk, þá mun hon brotna þá er Muspells megir fara ok ríða hana, ok svima hestar þeira yfir stórar ár. Svá koma þeir fram." Þá mælti Gangleri: "Eigi þótti mér goðin gera af trúnaði brúna, er hon skal brotna mega, er þau megu gera sem þau vilja." Þá mælti Hár: "Eigi eru goðin hallmælis verð fyrir þessa smíð. Góð brú er Bifröst, en engi hlutr er sá í þessum heimi er sér megi treystask þá er Muspells synir herja." | Þá mælir Gangleri: "Hver er leið til himins af jörðunni?" Þá segir Hár ok hló við: "Eigi er nú fróðliga spurt. Er þér ei sagt þat er guðin görðu brú af jörðu til himins, er heitir Bifröst? Hana muntu sét hafa, kann vera at kallið ér regnboga. Hon er með þrim litum ok mjök stór ok gör með list ok kunnustu meiri en aðrar smíðir. En svá sterk sem hon er, þá mun hon brotna þá er Muspells megir fara ríða hana, ok svima hestar þeira yfir stórar ár. Svá koma þeir fram." Þá mælir Gangleri: "Eigi þótti mér guðin gera af trausti brúna, er hon skal brotna mega, er þau megu þó göra sem þau vilja." Þá mælir Hár: "Ok eru guðin hallmælis verð af þessu smíði. Góð brú er Bifröst, en engi hlutr er sá í þessum heimi er sér megi treystask þá er Muspells synir herja." | Þá mælti Gangleri: "Hver er leið til himins af jörðu?" Þá svarar Hár ok hló við: "Eigi er nú fróðliga spurt. Er þér eigi sagt þat er guðin görðu brú af jörðu til himins, er heitir Bifröst? Hana muntu sét hafa, kann vera at þat kallir þú regnboga. Hon er með þrim litum ok mjök sterk ok gör með list ok kunnáttu meiri en aðrar smíðir. En svá sterk sem hon er, þá mun hon brotna þá er Muspells megir fara at herja ok ríða hana, ok svima hestar þeira yfir stórar ár." Þá mælti Gangleri: "Eigi þótti mér guðin göra af trúnaði brúna, er hon skal brotna mega, ok megu þau göra sem þau vilja." Hár svarar: "Eigi eru guðin hallmælis verð af þessi smíð. Góð brú er Bifröst, en engi hlutr er sá í þessum heimi er sér megi treysta þá er Muspells synir herja." | Hér segir frá Bifröst. Þá spyrr Gangleri: "Hver er leið til himins af jörðu?" Hár segir hlæjandi: "Eigi er nú fróðliga spurt. Er eigi þat sagt er goðin gerðu brú af jörðu til himins, er heitir Bifröst? Hana muntu sét hafa, kann vera at þú kallir hana regnboga. Hon er með þrim litum ok mjök sterk ok ger með mikilli list, meiri en aðrar smíðir. En svá sterk sem hon er, þá mun hon brotna þá er Muspells megir fara at ríða hana, ok svima hestar þeira yfir stórar ár. Svá koma þeir fram ferðinni." Þá segir Gangleri: "Eigi þóttu mér goðin gera hana af trúnaði, er hon skal brotna, ok megi þau þó gera sem þau vilja." Þá segir Hár: "Eigi eru goðin ámælis verð at þessi smíð. Góð brú er Bifröst, en engi hlutr er sá í þessum heimi er sér megi treystask þá er Muspells megir herja." |
GYLFAGINNING 14 [R] | GYLFAGINNING 14 [T] | GYLFAGINNING 14 [W] | GYLFAGINNING 14 [U] |
Þá mælti Gangleri: "Hvat hafðisk Allföðr þá at er görr var Ásgarðr? Hár mælti: "Í upphafi setti hann stjórnarmenn ok beiddi þá at dœma með sér ørlög manna ok ráða um skipun borgarinnar. Þat var þar sem heitir Iðavöllr í miðri borginni. Var þat hit fyrsta þeira verk at gera hof þat er sæti þeira standa í, tólf önnur en hásætit þat er Allföðr á. Þat hús er bezt gert á jörðu ok mest, allt er þat úta<n> ok innan svá sem gull eitt. Í þeim stað kalla menn Glaðsheim. Annan sal gerðu þeir, þat var hörgr er gyðjurnar áttu, ok var hann allfagr. Þat hús kalla menn Vingólf. Þar næst gerðu þeir þat at þeir lögðu afla, ok þar til gerðu þeir hamar ok töng ok steðja ok þaðan af öll tól önnur, ok því næst smíðuðu þeir málm ok stein ok tré ok svá gnógliga þann málm er gull heitir, at öll búsgögn höfðu þeir af gulli, ok er sú öld kölluð gullaldr, áðr en spiltisk af tilkvámu kvennanna. Þær kómu ór Jötunheimum.
Þar næst settusk guðin upp í sæti sín ok réttu dóma sína
ok mintusk hvaðan dvergar höfðu kviknat í moldunni ok
niðri í jörðunni svá sem maðkar í holdi. Dvergarnir höfðu
skipazk fyrst ok tekit kviknun í holdi Ymis ok váru þá
maðkar, en af atkvæði guðanna urðu þeir vitandi mannvits
ok höfðu manns líki, ok búa þó í jörðu ok í steinum.
| Þá mælir Gangleri: "Hvat hafðisk Allföðr þá at er görr var Ásgarðr?" Hár segir: "Í upphafi setti hann stjórnarmenn í sæti ok beiddi þá at dœma með sér ørlög manna ok ráða um skipun borgarinnar. Þat var þar sem heitir Iðavöllr í miðri borginni. Var þat hit fyrsta þeira verk at göra hof þat er sæti þeira standa í, tólf önnur en hásætit þat Allföðr á. Þat hús er bezt gört á jörðu ok mest, allt er þat innan ok útan svá sem gull eitt. Í þeim stað kalla menn Glaðsheim. Annan sal görðu þeir, þat var hö<r>gr er gyðjurnar áttu, ok var hann allfagrt hús. Hann kalla menn Vingólf. Þar næst görðu þeir þat at þeir görðu hamar ok töng ok steðja ok þaðan af öll tól önnur, ok því næst smíðuðu þeir málmstein ok tré ok svá gnógliga þann málm er gull heitir, at öll búsgögn ok öll reiðigögn höfðu þeir af gulli, ok er sú öld kölluð gullaldr, áðr en spiltisk af tilkvámu kvennanna. Þær kómu ór Jötunheimum. Þar næst settusk guðin upp í sæti sín ok réttu dóma sína ok mintusk hvaðan dvergar höfðu kviknat í moldunni ok niðri í jörðunni svá sem maðkar í holdi. Dvergarnir höfðu skipazk fyrst ok tekit kviknan í holdi Ymis ok váru þá maðkar, en af atkvæði guðanna urðu þeir vitandi mannvits ok höfðu manns líki, ok búa þó í jörðu ok í steinum. Móðsognir var œztr ok annarr Durinn. Svá segir í Völuspá: | Þá mælti Gangleri: "Hvat hafðisk Allföðr þá at er görr var Ásgarðr?" Hár svarar: "Í upphafi setti hann stjórnarmenn í sæti ok beiddi þá at dœma með sér ørlög manna ok ráða um skipun borgarinnar. Þat var þar sem heitir Iðavöllr í miðri borginni. Var þat hit fyrsta þeira verk at göra hof þat er sæti þeira tólf standa í, önnur en hásætit þat er Allföðr á. Þat hús er bezt gört á jörðu ok mest, allt er þat útan ok innan sem gull eitt. Í þeim stað kalla menn Glaðsheim. Annan sal görðu þeir, þat var hörgr er gyðjurnar áttu, ok var hann allfagrt hús. Þat kalla menn Vingólf. Þar næst lögðu þeir afla ok þar til görðu hamar ok töng ok steðja ok þaðan af öll tól önnur, ok því næst smíðuðu þeir málm, stein ok tré ok svá gnógliga þann málm er gull heitir, at öll búsgögn ok öll reiðigögn höfðu þeir af gulli, ok er sú öld kölluð gullaldr, áðr en spiltisk af tilkvámu kvennanna. Þær kómu ór Jötunheimum. Þar næst settusk guðin upp í sæti sín ok settu dóma sína ok mintusk hvaða<n> dvergar höfðu kviknat í moldunni ok niðri í jörðunni svá sem maðkar í holdi. Dvergarnir höfðu skipazk fyrst ok tekit kviknan í holdi Ymis ok váru þá maðkar, en <af> atkvæði guðanna urðu þeir vitandi mannvits ok höfðu manns líki, ok búa þó í jörðu ok steinum. Móðsognir var œztr ok annarr Durinn. Svá segir í Völuspá: | Gangleri segir: "Hvat hafðisk Alföðr þá at er gerr var Ásgarðr?" Hár segir: "Í upphafi setti hann stjórnarmenn í sæti ok beiddi þá at dœma ørlög manna ok ráða. Dómrinn var þar sem heitir Iðavöllr í miðri borginni. Þat er it fyrsta þeira verk at gera hof þat er sæti þeira tólf standa í, nema þat sæti er Alföðr átti. Þat hús er bezt gert á jörðu ok mest, allt er þat útan ok innan sem gull eitt sé. Í þeim sal kalla menn Glaðheim. Annan sal gerðu þeir, er hörgr var í, er gyðjur áttu, ok var hann allgott hús ok fagrt. Hann kalla menn Vindglóð. Þar næst smíðuðu þeir hús er þeir lögðu afl í, ok þar til smíðuðu þeir hamar ok töng ok steðja ok þaðan af öll tól önnur, ok því næst smíðuðu þeir málm, stein ok tré ok svá gnógliga þann málm er gull heitir, at öll borðgögn ok reiðigögn höfðu þeir af gulli, ok er sú öld kölluð gullaldr, áðr en spillisk af tilkvámu kvennanna. Þær kómu ór Jötunheimum.
Þar næst settusk guð upp í sæti sín ok réttu dóma sína
ok mintusk hvaðan dvergarnir höfðu kviknat í moldu niðri í jörðunni
svá sem maðkar í holdi. |
15. Þá gengu regin öll á rökstóla, ginnheilug goð, ok of þat gættusk, at skyldi dverga [dr]ótt of skepja ór brimi blóðgu ok ór blám sleggjum.
16. Þar mannlíkun |
15. Þá gengu regin öll á rökstóla, ginnheilug goð, ok um þat gættusk, at skyldi dverga drótt of skepja ór Brimis blóði ok ór Bláms leggjum.
16. Þar mannlíkun |
15. Þá gengu regin öll á rökstóla, ginnheilug goð, ok um þat gættusk, hverr skyldi dverga drótt of skepja ór brimi blóðgu ok ór Bláins leggjum.
16. Þar mannlíkun |
14. Þá gengu regin öll á rökstóla, ginnheilug goð, ok um þat gættusk, hverr skyldi dverga drótt um skepja ór brimi blóðgu ok Bláms leggjum.
15. Þeir mannlíkun |
Ok þessi segir hon nöfn þeira dverganna: | Ok þessi segir hon nöfn þeira: | Ok þessi segir hon nöfn þeira: | Ok segir þeim nöfn þeira: |
17. Nýi, Niði, Norðri, Suðri, Austri, Vestri, Alþjólfr, Dvalinn, Nár, Náinn, Nipingr, Dáinn, Bifurr, Báfurr, Bömbörr, Nóri, <Óri>, Ónarr, Óinn, M<j>öðvitnir,
18. Vigr ok Gandálfr, |
17. Nýi, Niði, Norðri, Suðri, Austri, Vestri, Alþjólfr, Dvalinn, Nár, Náinn, Nipingr, Dáinn, Bifurr, Báfurr, Bömburr, Nóri, Órinn, Ónarr, Óinn, Mjöðvitnir.
18. Vigr ok Gandálfr, |
17. Nýi ok Niði, Norðri ok Suðri, Austr<i> ok Vestri, Alþjófr, Dvalinn, Nár, Náinn, Nipingr, Dáinn, Bifurr, Báfurr, Bömburr, Nóri, Óri, Ónarr, Ái, Mjöðvitnir,
18. Vigr ok Gandálfr, |
16. Nýi, Niði, Norðri, Suðri, Austri, Vestri, Alþjófr, Dvalinn, <Nár>, Nani, Niningr, Dani, Bívör, Börr, Bambörr, Nóri, Örr, Annarr, Onni, Mjöðvitnir,
17. Viggr ok Gandálfr, |
En þessir eru ok dvergar ok búa í steinum, en inir fyrri í moldu: | En þessir eru ok dvergar ok búa í steinum, en inir fyrri í moldu: | En þessir <eru> ok dvergar ok búa í steinum, en hinir fyrri í moldu: | Þessir eru dvergar ok búa í steinum, en inir fyrri í moldu: |
19. Draupnir, Dólgþvari, Hörr, Hugstari, Hleðjólfr, Glóinn, Dóri, Óri, Dúfr, Andvari, Heptifili, Hárr, Síarr. |
19. Draupnir, Dólgþvari, Hörr, Hugstari, Hléþjófr, Glóinn, Dóri, Óri, Dúfr, Andvari, Heptifili, Hárr, Snjár. |
19. Draupnir, Dólgþvari, Hörr, Hugstari, Hleðjólfr, Glóinn, Dóri, Óri, Dúfr, Andvari, Heptifili, Hárr, Svíarr. |
18. Dramir, Dólgþvari, Hár, Hugstari, Hleiðólfr, Glóni, Dóri, Óri, Dúfr, Andvari, Heptifili." |
En þessir kómu frá Svarinshaugi til Aurvanga á Jöruvöllu, ok eru komnir þaðan Lofarr. Þessi eru nöfn þeira: | Þessir kómu frá Svarinshaugi til Aurvanga á Jöruvöllu, ok eru þaðan ættir komnar. Þessi eru nöfn þeira: | En þessir kómu frá Svarinshaugi til Örvanga á Jöruvöllu, ok er þaðan kominn Lofarr. Þessi eru nöfn þeira: |
Hár segir: "En þessir kómu frá |
20. Skirpir, Virpir, Skafiðr, Ái, Álfr, Ingi, Eikinn, Skjaldi, Falr, Frosti, Fiðr, Ginnarr." |
20. Skirfir, Virfir, Skafiðr, Ái, Álfr, Ingi, Eikinskjaldi, Falr, Frosti, Fiðr, Ginnarr." |
20. Skirfir, Virfir, Skafiðr, Ái, Álfr, Ingi, Eikinskjaldi, Falr, Frosti, Fiðr, Ginnarr." |
19. Skirfir, Virfir, Sk[a]fiðr, Ái, Álfr, Yngvi, Eikinskjalli, Falr, Frosti, Fiðr, Ginarr." |
GYLFAGINNING 15 [R] | GYLFAGINNING 15 [T] | GYLFAGINNING 15 [W] | GYLFAGINNING 15 [U] |
Þá mælti Gangleri: "Hvar er höfuðstaðrinn eða helgistaðrinn goðanna?" Hár svarar: "Þat er at aski Y<gg>drasils. Þar skulu guðin eiga dóma sína hvern dag." Þá mælti Gangleri: "Hvat er at segja frá þeim stað?" Þá segir Jafnhár: "Askrinn er allra tréa mestr ok beztr. Limar hans dreifask yfir heim allan ok standa yfir himni. Þrjár rœtr trésins halda því upp ok standa afar breitt. Ein er með Ásum, en önnur með hrímþussum, þar sem forðum var Ginnunga<ga>p. In þriðja stendr yfir Niflheimi, ok undir þeiri rót er Hvergelmir, en Níðhöggr gnagar neðan rótna. En undir þeiri rót er til hrímþursa horfir, þar er Mímisbrunnr, er spekð ok mannvit er í fólgit, ok heitir sá Mímir er á brunninn. Hann er fullr af vísindum, fyrir því at hann drekkr ór brunninum af horninu Gjallarhorni. Þar kom Allföðr ok beiddisk eins drykkjar af brunninum, en hann fekk eigi fyrr en hann lagði auga sitt at veði. Svá segir í Völuspá: | Þá mælir Gangleri: "Hvar er höfuðstaðrinn eða helgistaðr guðanna?" Hár segir: "Þat er at aski Yggdrasils. Þar skulu guðin eiga dóma sína hvern dag." Þá mælir Gangleri: "Hvat er at segja frá þeim stað?" Þá segir Jafnhár: "Askrinn er allra trjáa mestr ok beztr. Limar hans dreifask yfir heim allan ok standa yfir himni. Þrjár rœtr trésins halda því upp ok standa afar breitt. Ein er með Ásum, önnur með hrímþursum, þar sem forðum var Ginnungagap. In þriðja stendr yfir Niflheimi, ok undir þeiri rót er Hvergelmir, en Níðhangr nagar neðan rótina. En undir þeiri rót er til hrímþursa horfir, þar er Mímisbrunnr, er spekð ok mannvit er í fólgit, ok heitir sá Mímir er á brunninn. Hann er fullr af vísindum, fyrir því at hann drekkr af brunninum af horninu Gjallarhorni. Þar kom Allföðr ok beiddisk eins drykkjar af brunninum, en hann fekk eigi fyrr en hann lagði auga sitt at veði. Svá segir í Völuspá: | Þá mælti Gangleri: "Hvar er höfuðstaðrinn eða helgistaðr guðanna?" Hár svarar: "Þat er at aski Yggdrasils. Þar skulu guðin eiga dóma sína hvern dag." Þá mælti Gangleri: "Hvat er at segja frá þeim stað?" Þá sagði Jafnhár: "Askrinn er allra tréa mestr ok beztr. Limar hans dreifask um heim allan ok standa yfir himni. Þrjár rœtr trésins halda því upp ok standa afar breitt. Ein er með Ásum, en önnur með hrímþursum, þar sem forðum var Ginnungagap. In þriðja stendr yfir Niflheimi, ok undir þeir<i> rót er Hvergelmir, en Níðhöggr gnagar neðan rótina. En undir þeiri rót er til hrímþursa horfir, þar er Mímisbrunnr, er spekð ok mannvit er í fólgit, ok heitir sá Mímir er á brunninn. Hann er fullr af vísindum, fyrir því at hann drekkr ór brunninum af horninu Gjallarhorni. Þar kom Allföðr ok beiddisk eins drykkjar af brunninum, en hann fekk eigi fyrr en hann lagði auga sitt at veði. Svá segir í Völuspá: | Hér segir frá helgistað guðanna. Þá spyrr Gangleri: "Hvað er höfuðstaðr eða helgistaðr guðanna?" Hár svarar: "Þat er at aski Yggdrasils. Þa<r> skulu goðin eiga dóma sína hvern dag." Þá mælti Gangleri: "Hvat er at segja frá þeim stað?"
Jafnhár segir: "Askrinn er allra trjá mestr ok
beztr. Limar hans dreifask um heim allan ok standa
yfir himni. Þrjár rœtr trésins halda því upp ok
standa afar breitt. Ein er með Ásum, önnur með
hrímþussum, þar sem forðum var Ginnungagap.
Þriðja stendr yfir Nif<l>heim,
ok undir þeiri rót er Hvergelmir, en Níðhöggr gnagar neðan rótina. En
undir þeiri rót er til |
21. Allt veit ek Óðinn hvar á auga falt ór þeim inum mæra Mímis brunni. Drekkr m<j>öð Mímir morgun hverjan af veiði Valföðrs. Vituð þér enn eða hvat? |
21. Allt veit ek Óðinn hvar þú auga falt í þeim inum mæra Mímis brunni. Drekkr mjöð Mími morgin hverjan af veði Valföðrs. Vituð ér enn eða hvat? |
21. Allt veit ek Óðinn hvar þú auga falt í hinum mæra Mímis brunni. Drekkr mjöð Mímir morgin hverjan af veði Valföðrs. Vitu þér enn eða hvat? |
20. Allt veit ek Óðinn hvar þú auga falt í þeim inum mæra Mímis brunni. Drekkr mjöð Mímir morgin hverjan af veði Valföðrs. Viti þér enn eða hvat? |
Þriðja rót asksins stendr á himni, ok undir þeiri rót er brunnr sá er mjök er heilagr er heitir Urðarbrunnr. Þar eigu guðin dómstað sinn. Hvern dag ríða æsir þangat upp um Bifröst, hon heitir ok Ásbrú. Hestar Ásanna heita svá: Sleipnir er baztr, hann á Óðinn, hann hefir átta fœtr. Annarr er Glaðr, þriði Gyllir, fjórði Glær, fimti Skeiðbrimir, sétti Silfrtoppr, sjaundi Sinir, átti Gils, níundi Falhófnir, tíundi Gulltoppr, Léttfet<i> ellipti. Baldrs hestr var brendr með honum. En Þórr gengr til dóms síns ok veðr ár þær er svá heita: | Þriðja rót asksins stendr á himni, ok undir þeiri rót er sá brunnr er mjök er heilagr ok heitir Urðarbrunnr. Þar eigu guðin dómstað sinn. Hvern dag ríða æsir þangat upp um Bifröst, hon er kölluð Ásbrú. Hestar Ásanna heita svá: Sleifnir er beztr, hann á Óðinn, hann hefir átta fœtr. Annarr er Glaðr, þriði Gyllir, fjórði Glenr, fimti Skeiðbrimir, sétti Silfrintoppr, sjaundi Sinir, átti Gils, níundi Falhófnir, tíundi Gulltoppr, ellipti Léttfeti. Baldrs hestr var brendr með honum. En Þórr gengr til dómsins ok veðr ár þær er svá heita: | Þriðja rót asksins stendr á himni, ok undir þeiri rót er brunnr sá er mjök er heilagr er heitir Urðarbrunnr. Þar eigu guðin dómstað sinn. Hvern dag ríða Æsir þanga<t> upp um brúna Bifröst, hon heitir ok Ásbrú. Hestar Ásanna heita svá: Sleipnir er baztr, hann á Óðinn, hann hefir átta fœtr. Annarr er Glaðr, þriði Gyllir, fjórði Glenr, fimti Skeiðbrimir, sétti Silfrintoppr, sjaundi Sinir, átti Gisl, níundi Falhófnir, tíundi Gulltoppr, ellipti Léttfeti. Baldrs hestr var brendr með honum. En Þórr gengr til dómsins ok veðr ár þær er svá heita: |
Þriðja rót asksins |
22. Körmt ok Örmt ok Kerlaugar tvær, þær skal Þórr vaða dag hvern er hann dœma skal at aski Y<gg>drasils, þvíat Ásbrú brenn öll loga, heilug vötn hlóa." |
22. Körmt ok Örmt ok Kerlaugar tvær, þær skal Þórr vaða dag hvern er hann dœma ferr at aski Yggdrasils, þvíat Ásbrú brennr öll loga, heilug vötn hlóa." |
22. Körmt ok Örmt ok Kerlaugar tvær, þær skal Þórr vaða dag hvern er hann dœma ferr at aski Yggdrasils, þvíat Ásbrú brennr öll loga, heilug vötn hlóa." |
21. Körmt ok Örmt ok Kerlaugar tvær, þær skal Þórr vaða hvern dag er hann dœma ferr at aski Yggdrasils, þvíat Ásbrú brennr öll loga, en heilug vötn flóa." |
Þá mælti Gangleri: "Brenn eldr yfir Bifröst?" Hár segir: "Þat er þú sér rautt í boganum er eldr brennandi. Upp á himin mundu ganga hrímþursar ok bergrisar ef öllum væri fœrt á Bifröst þeim er fara vilja. Margir staðir eru á himni fagrir, ok eru þar allt guðleg vötn fyrir. Þar stendr salr einn fagr undir askinum við brunninn, ok ór þeim sal koma þrjár meyjar þær er svá heita: Urðr, Verðandi, Skuld. Þessar meyjar skapa mönnum aldr, þær köllum vér nornir. Enn eru fleiri nornir, þær er koma til hvers manns er borinn er at skapa aldr, ok eru þessar goðkunnigar, en aðrar álfa ættar, en inar þriðju dverga ættar, svá sem hér segir: | Þá mælir Gangleri: "Brennr eldr yfir Bifröst?" Hár segir: "Þat er þú sér rautt í boganum er eldr brennandi. Upp á himin myndu bergrisar ganga ef öllum væri fœrt á Bifröst þeim er fara vilja. Margir staðir eru á himni, eru þar allt guðlig vörn fyrir. Þar stendr salr einn fagr undir askinum við brunninn, ok ór þeim sal koma þrjár meyjar þær er svá heita: Urðr, Verðandi, Skuld. Þessar meyjar skapa mönnum aldr, þær köllum vér nornir. Þær koma til hvers barns er borit er at skapa aldr, ok eru þessar goðkunnigar, en aðrar álfa ættar, en inar þriðju dverga ættar, svá sem hér segir: | Þá mælti Gangleri: "Brennr eldr yfir Bifröst?" Hár sagði: "Þat er þú sér rautt í boganum er eldr brennandi. Upp á himin mundu ganga bergrisar ef öllum væri fœrt á Bifröst þeim er fara vilja. Margir staðir eru á himni fagrir, ok er þar allt guðlig vörn fyrir. Þar stendr salr einn fagr undir askinum við brunninn, ok ór þeim sal koma þrjár meyjar þær er svá heita: Urðr, Verðandi, Skuld. Þessar meyjar skapa mönnum aldr, þær köllum vér nornir. Enn eru fleiri nornir, þær er koma til hvers barns er borit verðr at skapa aldr, ok eru þessar goðkunnigar, en aðrar álfa ættar, en hinar þriðju dverga ættar, svá sem hér segir: | Þá mælti Gangleri: "Brennr eldr yfir Bifröst?" Hár segir: "Þar er þú sér í regnboganum rautt er eldr brennandi upp á himin. Þá mundi ganga bergrisar Bifröst ef öllum væri ferð at er fara vildi.
Margir staðir eru á himni fagrir, ok er þar allt guðlig
vernd fyrir. Þar stendr staðr einn undir |
23. Sundrbornar mjök hygg ek at nornir sé, eigut þær ætt saman. Sumar eru áskunnar, sumar eru álfkunnar, sumar dœtr Dvalins." |
23. Sundrbornar mjök hygg ek at nornir sé, eigut þær ætt saman. Sumar eru áskunnigar, sumar álfkunnigar, sumar dœtr Dvali<n>s." |
23. Sundrbornar mjök segik at nornir sé, eigut þær ætt saman. Sumar eru áskunnigar, sumar eru álfkunnigar, sumar dœtr Dvalins." |
22. Sundrbornar hygg ek nornir vera, eigut þær ætt saman. Sumar eru áskyndar, sumar álfkyndar, sumar eru dœtr Dvalins." |
Þá mælti Gangleri: "Ef nornir ráða ørlögum manna, þá skipta þær geysi ójafnt, er sumir hafa gott líf ok ríkuligt en sumir hafa lítit lén eða lof, sumir langt líf, sumir skamt." Hár segir: "Góðar nornir ok vel ættaðar skapa góðan aldr. En þeir menn er fyrir ósköpum verða, þá valda því illar nornir." | Þá mælir Gangleri: "Ef nornirnar ráða ørlögum manna, þá skipta þær geysi ójafnar, er sumir hafa lítit lén eða lof, sumir langt líf, sumir skamt." Hár segir: "Góðar nornir ok vel ættaðar skapa góðan aldr. En þeir menn er fyrir ósköpum verða, þá valda því illar nornir." | Þá mælti Gangleri: "Ef nornirnar ráða ørlögum manna, þá skipta þær geysi ójafnt, er sumir hafa gott líf ok ríkuligt, en sumir hafa lítit lén eða lof, sumir langt líf, sumir skamt." Hár sagði: "Góðar nornir skapa góðan aldr. En þeir menn er fyrir ósköpum verða, þá valda því illar nornir." | Þá mælti Gangleri: "Ef nornir ráða ørlögum manna, þá skipta þær geysi misjafnt, sumir hafa gott líf ok ríkuligt, en sumir hafa lítit lén ok lof, sumir langt líf, sumir skamt." Hár segir: "Góðar meyjar ok vel ættaðar skapa góðan aldr. En þeir menn er fyrir ósköpum verða, þá valda því illar nornir." |
GYLFAGINNING 16 [R] | GYLFAGINNING 16 [T] | GYLFAGINNING 16 [W] | GYLFAGINNING 16 [U] |
Þá mælti Gangleri: "Hvat er fleira at segja stórmerkja frá askinum?" Hár segir: "Mart er þar af at segja. Örn einn sitr í limum asksins, ok er hann margs vitandi, en í milli augna honum sitr haukr sá er heitir Veðrfölnir. Íkorni sá er heitir Ratatoskr renn upp ok niðr eptir askinum, ok berr öfundarorð milli arnarins ok Níðhöggs. En fjórir hirtir renna í limum asksins ok bíta barr, þeir heita svá: Dáinn, Dvalinn, Duneyrr, Duraþrór. En svá margir ormar eru í Hvergelmi með Níðhögg at engi tunga má telja. Svá segir hér: | Þá mælir Gangleri: "Hvat er fleira stórmerkja at segja frá askinum?" Hár segir: "Mart er þar af at segja. Örn einn sitr í limum asksins, ok er hann margs vitandi, en á milli augna honum sitr haukr sá er heitir Veðrfölnir. Íkorni sá er heitir Ratatoskr rennr upp ok niðr eptir askinum, ok berr öfundarorð milli arnarins ok Níðhöggs. En fjórir hirtir renna í limum asksins ok bíta barr, þeir heita svá: Dáinn, Dvalinn, Duneyrr, Dyraþrór. En svá margir ormar eru í Hvergelmi með Níðhögg at engi mega telja. Svá segir hér: | Þá mælti Gangleri: "Hvat er fleira at segja stórmerkja frá askinum?" Hár sagði: "Mart er þar af at segja. Örn einn sitr í limum asksins, ok er hann margs vitandi, en milli augna honum sitr haukr sá er heitir Veðrfölnir. Íkorni sá er heitir Ratatoskr rennr upp ok niðr eptir askinum, ok berr öfundarorð millum arnarins ok Níðhöggs. En fjórir hirtir renna í limum asksins ok bíta barr, þeir heita svá: Dáinn, Dvalinn, Duneyrr, Dyraþrór. En svá margir ormar eru í Hvergelmi með Níðhögg at engi tunga má telja. Svá segir hér: | Frá Aski Yggdrasils. Þá mælti Gangleri: "Hvat er at segja fleira frá askinum?"
Hár segir: "Margt er þar af at segja. Örn einn sitr á
limum asksins, ok er hann margs vitandi, en millum augna
honum sitr haukr sá er heitir Veðrlaufnir. Íkorni sá er
heitir Ratakostr rennr upp ok niðr eptir askinum, ok
berr öfundarorð millum arnarins ok Níðhöggs. En fjórir hirtir
renna í limum asksins ok bíta bast, þeir heita svá: Daninn,
Dvalinn, Dyneyrr, Dyraþrór. En svá margir ormar eru í
Hvergelmi með Níðhöggi at |
24. Askr Yggdrasils drýgir erfiði meira en menn viti. Hjörtr bítr ofan, en á hliðu fúnar, skerðir Níðhöggr neðan. |
24. Askr Yggdrasils drýgir erfiði meira en menn viti. Hjörtr bítr ofan, en á hliðu fúnar, skerði<r Níð>höggr neðan. |
24. Askr Yggdrasils drýgir erfiði meira en menn viti. Hjörtr bítr ofan, en á hliðu fúnar, skerðir Níðhöggr neðan. |
23. Askr Yggdrasils drýgir erfiði meira en menn um viti. Hjörtr bítr neðan, en á hliðu fúnar, skerðir Níðhöggr neðan. |
Svá er sagt: | Svá er sagt: | Svá er enn sagt: | Ok enn segir hér svá: |
25. Ormar fleiri liggja u<n>d aski Yggdrasils en þat of hyggi hverr ósviðra afa. Góinn ok Móinn, þeir ro Grafvitnis synir, Grábakr ok Grafvölluðr, Ófnir ok Sváfnir hygg ek at æ myni me<i>ðs kvistum má. |
25. Ormar fleiri liggja undir aski Yggdrasils en þat of hyggi hverr ósviðra afa. Góinn ok Móinn, þeir eru Grafvitnis synir, Grábakr ok Grafvölluðr, Ófnir ok Sváfnir hygg ek at ey myni me<i>ðs kvistum má. |
25. Ormar fleiri liggja und aski Yggdrasils en þat of hyggi hverr ósviðra afa. Góinn ok Móinn, þeir eru Grafvitnis synir, Grábakr ok Grafvölluðr, Ófnir ok Sváfnir hygg ek at æ muni meiðs kvistum má. |
24. Ormar fleiri liggja undir aski en þat um hyggi hverr ósvinnra apa. Góni ok Móni, þeir eru Grafvitnis liðar, Grábakr ok Ófnir ok Sváfnir hygg ek at æ muni meiðs kostum má. |
Enn er þat sagt, at nornir þær er byggja Urðarbrunn taka hvern dag vatn í brunninum ok með aurinn þann er liggr um brunninn, ok ausa upp yfir askinn til þess at <eigi> skyli limar hans tréna eða fúna. En þat vatn er svá heilagt at allir hlutir þeir sem þar koma í brunninn verða svá hvítir sem hinna sú er skjall heitir, er innan liggr við eggskurn, svá sem hér segir: | Enn er þat sagt, at nornirnar þær er byggja við Urðarbrunn taka hvern dag vatn í brunninum ok við aurinn þann er liggr um brunninn, ok ausa upp yfir askinn til þess at ei skulu limar hans tréna eðr fúna. En þat vatn er svá heilagt at allir hlutir þeir er þar koma í brunninn verða svá hvítir sem hinna sú er skjall heitir, er innan liggr við eggskurn, svá sem hér segir: | Enn er þat sagt, at nornir þær er byggja við Urðarbrunn taka hvern dag vatn í brunninum ok með aurinn þann er liggr um brunninn, ok ausa upp yfir askinn til þess at eigi skulu limar hans tréna eða fúna. En þat vatn er svá heilagt at allir hlutir þeir er þar koma í brunninn verða svá hvítir sem hinna sú er skjall heitir, er innan liggr við eggskurn, svá sem hér segir: |
Þat er enn sagt, at nornir þær er byggva við |
26. Ask veit ek ausinn, heitir Yggdrasils, hár baðmr heilagr, hvíta auri. Þaðan koma döggvar er í dali falla. Stendr hann æ yfir grœnn Urðarbrunni. |
26. Ask veit ek ausinn, heitir Yggdrasill, hárbaðmr heilagr, hvíta auri. Þaðan koma döggvar er í dala falla. Stendr hann æ fyrir grœnn Urðarbrunni. |
26. Ask veit ek ausinn, heitir Yggdrasill, hár baðmr heilagr, hvíta auri. Þaða<n> koma döggvar þærs í dali falla. Stendr æ yfir grœnn Urðarbrunni. |
25. As[k] veit ek standa, heitir Yggdrasill, hár borinn heilagr hvíta auri. Þaðan ko[m]a döggvar þær í dali falla. Stendr yfir grein Urðarbrunni. |
Sú dögg er þaðan af fellr á jörðina, þat kalla menn hunangfall, ok þar af fœðask blýflugur. Fuglar tveir fœðask í Urðarbrunni, þeir heita svanir, ok af þeim fuglum hefir komit þat fugla kyn er svá heitir." | Sú dögg er þaðan af fellr á jörðina, þat kalla menn hunangfall, ok þar af fœðask býflugur. Fuglar tveir fœðask <í> Urðarbrunni, þeir heita svanir, ok af þeim fuglum hafa komit þat fugla kyn er svá heitir." | Sú dögg er þaðan af fellr á jörðina, þat kalla menn hunangfall, ok þar af fœðask býflugur. Fuglar tveir fœðask í Urðarbrunni, þeir heita svanir, ok af þeim fuglum hefir komit þat fugla kyn er svá heitir." |
Sú dögg er þaðan af kemr kalla menn hunangsfall, ok
þaðan af fœðask |
]